نهادینه سازی فرهنگ اصیل دینی با رویکرد زدودن سطحی نگری در سطوح مختلف جامعه!!

یادم هست در سال 90 زمانی که دبیرخانه این عمار آمل اولین سال کاری خود را آغاز کرده بود قرار شد برای چشم انداز کاریمان یک طرح بنویسم وبه دبیر بدهم و این بود آن طرح.( لازم به ذکر است که هنوز هیچکدام از بچه های این عمار تیتر این طرح را نمی توانند از حفظ بگویند!!)

مقدمه:

همه ما مسلمانان بر این باوریم که دین اسلام آخرین دین الهی و رسول اکرم آخرین پیغمبر خداوند است و همچنین معتقدیم دین اسلام کاملترین دین هاست و می تواند بعد از این پاسخگوی تمام نیازهای بشر باشد. با این فرض که اسلام پاسخگوی جامعی برای تمام نیازهاست می توان به این نتیجه رسید که هر نوع مشکل و کمبود در یک جامعه ی اسلامی ناشی از عدم استفاده از اسلام یا استفاده ی نادرست از آن می باشد و این بدان معنی است که در صورت برپایی اسلام ناب و اصیل توسط فرد فرد اعضای جامعه می توان به یک جامعه ایده آل دست یافت و به هر میزان که از اسلامی بودن اعضای جامعه از هر لحاظ کم می شود جامعه نیز از حالت ایده آل خود فاصله می گیرد.

اگر با نگاهی عمیق به جامعه خود بنگریم در می یابیم که تا حد زیادی با آن جامعه ایده آلی که اسلام برای ما ترسیم می کند فاصله دارد دلیل آن هم مشخص است: سستی و کمبود در اجرای دستورات دین اسلام توسط اعضای جامعه (اعم از مردم ومسئولان)در درجات مختلف. و اما این که چرا بسیاری از افراد یک جامعه مسلمان اینگونه عمل می کنند علل مختلفی می تواند داشته باشد که اگر یافته شوند می توانند در جای خود بسیار مفید باشند اما آنچه در نگاه اول به مشکل به ذهن می رسد تلاش برای حل مشکل بدون فکر در مورد علل بنیادی آن است و این یعنی تلاش برای اینکه روح اصیل و ناب دینی در جای جای این جامعه دمیده شود و به آن جامعه ایده آلی که اسلام برای مسلمانان ترسیم کرده نزدیکتر شود.

از این دیدگاه که افراد جامعه در اجرای دستورات ناب و اصیل دین اسلام چگونه اند می توان آنها را به دو دسته تقسیم کرد: دسته اول افرادی که اصلا دستورات دین را اجرا نمی کنند ودسته دوم افرادی که در اجرای دستورات دین در درجات مختلف دچار کمبود هستند. برای گروه اول علت می تواند عدم اعتقاد یا عناد باشد ولی برای گروه دوم که جامعه هدف ما نیز محسوب می شوند می توان گفت که نقصان در اجرا، ناشی از غفلت از دستورات دین در عین دانستن یا برداشت سطحی از آنها می باشد. از آنحایی که غفلت در اجرا رخ می دهد زیاد نمی توان روی آموزش برای آن سرمایه گذاری کرد اما در بحث سطحی نگری و برداشت های نادرست از دین از لحاظ آموزشی می توان کارهای بسیاری انجام داد.

منظور از سطحی نگری از یک طرف نداشتن دید عمیق نسبت به مسائلی است که دین به آنها اشاره کرده و از سوی دیگر بدان معناست که این دید همه جانبه نمی باشد.

بنابراین موضوع کلی مشخص شد: ایجاد فرهنگ ناب و اصیل دینی در اعضای جامعه با رویکرد زدودن سطحی نگری وبرداشت های سطحی از دین در بین آنها. اما این موضوعی بسیار کلی است و می تواند ابعاد مختلفی داشته باشد بنابراین باید ابعادی از آن را مطرح کرد که اهمیت بیشتری دارند و به همان دلیل سطحی نگری در سطوح مختلف جامعه روی آنها کمتر کار شده است.

حال باید مشخص کرد که چه جنس از موضوعات در این زمینه از اهمیت بیشتری برخوردار است. به نظر می رسد آن دسته از مباحثی که می تواند تأثیر بیشتری روی پیشرفت جامعه اسلامی از لحاظ های مختلف داشته باشد اهمیت بسیاری دارند.

از طرف دیگر برای بیشتر محدود شدن طرح باید جامعه هدف را نیز مشخص کرد که قشر جوان به خصوص دانش آموزان و دانشجویان می توانند جامعه هدف مناسبی برای ما باشند چرا که هم پتانسیل زیادی از لحاظ نیروی انسانی هستند و هم  روحیه پذیرش تغییراتی در فرهنگ دینی خود را دارند؛

طرح:

موضوع: ایجاد فرهنگ ناب و اصیل دینی در اعضای جامعه با رویکرد زدودن سطحی نگری وبرداشت های سطحی از دین در بین آنها.

جامعه هدف: قشر جوان بالاخص دانش آموزان و دانشجویان

سرفصل های مورد بحث: به ترتیب درجه اهمیت می توان به صورت زیر دسته بندی کرد:

-         فرهنگ کار

-         فرهنگ مصرف

-         دغدغه مندی نسبت به جامعه

-         بصیرت و آگاهی به زمان

-         امر به معروف و نهی از منکر

-         اخلاق گفتاری

-         اخلاق جنسی

-          فرهنگ پوشش

شاید بسیاری از موارد مانند اینها وجود داشته باشند که شاید از لحاظ اهمیت در مراتب پایین تری باشند.

دیدگاهی که باید در اجرای این محتواها انجام شود باید مصداقی باشد واین بسیار مهم است چرا که هدف کلی این است که از مذهب در زندگی روزمره استفاده شود و از آنجایی که در بسیاری از موارد تشخیص مصداق برای عوام وگاه هم برای خواص! مشکل می شود داشتن دیدگاه تمثیلی و مصداقی می تواند در عمل بسیار مفیدتر از بحث های تئوریک صرف باشد که گاه ممکن است حتی درک آنها برای بسیاری از افراد مشکل باشد بنابراین پیشنهاد می شود که در تبیین محتواهای اشاره شده در بالا ابتدا به صورت مختصر در مورد آنها بحث شود و سپس با آوردن تمثیل ها و مصداق های قابل لمس در سطوح مختلف جامعه آن موضوع به چالش کشیده شود.

از آنجایی که قرار شد دید مصداقی داشته باشیم و فرهنگ اصیل دینی را رواج دهیم پیشنهاد می شود از مراجعی استفاده شود که در این راه قدم برداشته اند. از جمله شاخص ترین این مراجع می توان به تفسیر نور اشاره کرد.